Извод из трећег издања ЛЕКСИКОНА СРПСКИХ АРХИТЕКАТА

КЕЛЕМЕН Александар  (Бај{а код Ба~ке Тополе, 1924)

Студирао у Београду (1946 - 50). Запослен у Министарству гра|евина Србије (1950), потом у ви{е разли~итих бироа и институција до пензионисаwа 1986.

Дипломирао код проф. Димитрија Лека и \ор|а Лазареви}а. У веома плодној архитектонској каријери радио је у ви{е пројектних бироа и пројектовао велики број стамбених, јавних, управних, {колских и индустријских зграда. После раног пројекта за Основну {колу на Телепу (1955), гра|ену по функционалисти~ким принципима и зграде Покрајинског СУП-а (1954) у којој доминира ~врста организација простора и фасадног платна, са карактеристи~ним брисолејима, аутор се наредних година посебно исти~е у раду на низу стамбених објеката (тип Келемен) подигнутих {иром Војводине (Нови Сад, Пан~ево, Зреwанин, Ба~ка Паланка, Ба~ка Топола).

Од објеката са краја педесетих година исти~у се дела пројектована у стилу високог модернизма ослоwена на савремену архитектуру Корбизијеа, Гропиуса и Миса ван дер Рое-а. Пословна зграда “Квалитет” у @елезни~кој улици (1957), као једна од првих стаклених завеса на овим просторима, и зграде Социјалног осигураwа на @итном тргу (1958) потврда су интернационалног опредеqеwа дома}е архитектуре у којој су спојена ликовна и естетска ре{еwа у третману функције и конструкције.

По~етком {ездесетих година Келемен улази у своју нову, зрелу модернисти~ку фазу у којој су најва`нија дела нова зграда Скуп{тине Суботице (1962), као и бројни стамбени објекти у Новом Саду и Суботици. Током седамдесетих година у Келеменовој архитектури приметан је благи утицај брутализма у коме доминира сиров, армирани бетон у својим разли~итим варијантама. Пред крај пројектантске каријере Келемен се посве}ује изради планова за бројне индустријске објекте где уноси зна~ајне новине првенствено у употреби нових материјала.

В.Митровић

Дела: Породи~на ку}а Добросавqев, улица Серва Михаqа 16 (1956); Стамбени објекти типа Келемен (1958); Зграда СО Суботица (1960-64); Техни~ка {кола, Ба~ка Паланка (1962); Домови културе, Бај{а и Ба~ка Топола (1969); Црквени дом католи~ке цркве, Телеп (1969); [тампарија “Хлас луду'', Ба~ки Петровац (1971); Стамбено пословни објекат у старом градском језгру Суботице (1971-74); Факултет за физи~ку културу (1972); Идејни пројекат Гркокатоли~ке цркве, Ин|ија (1972); Стамбено-пословни блок у Суботици (1974), Управна зграда “Нафтагас” (1975, данас ТВ Нови Сад); Управна зграда “Нафтагас”, Зреwанин (1978); Основна {кола, Па~ир (1979); Поqопривредни објекти, Ново Миле{ево (1979), Пивара, Бр~ко (1980).

Остала лит.:  В. Митрови}, Архитекта Александар Келемен, каталог изло`бе, Нови Сад, 1998; В. Митрови}, Александар Келемен, архитекта, Енциклопедија Новог Сада, св. 11, Нови Сад, 1998;